Cùng tìm hiểu về nguồn gốc của các bức tranh nghệ thuật làm từ khảm trai

Từ những mảnh trai vô tri vô giác trở thành những bức tranh khảm trai sống động và lung linh nhờ bàn tay khéo léo, tài năng và óc sáng tạo không giới hạn của người nghệ sĩ, mang đến những giá trị văn hóa nghệ thuật tuyệt vời. Cùng tìm hiểu về tranh ghép khảm trai trong bài viết sau đây nhé!

Nghề khảm trai là gì?

Nghề khảm trai là một nghề thủ công cần rất nhiều thời gian và sự tỉ mỉ, cẩn thận. Mỗi bức tranh khảm trai đều phải trải qua sáu công đoạn cốt yếu sau: Từ phác thảo hoa văn đến cắt ngọc theo nét – đục đẽo và nối các mảnh ngọc vào gỗ – mài khảm cho đẹp – hoàn thiện nét – sơn bằng bột màu đen để làm nổi bật các chi tiết của bức tranh

Người nghệ nhân phải đảm bảo quá trình cắt mảnh trai, mài dũa, gắn trai vào gỗ không bị gãy, quá trình này phải luôn phẳng phiu, phần gỗ được đục mỏng và các mảnh trai phải khít với nhau để tạo nên một bức tranh gỗ tinh xảo và sống động.

Việc lựa chọn vỏ trai sao cho phù hợp với bức tranh cũng rất quan trọng. Có nhiều loại vỏ trai khác nhau, bao gồm trai vỏ mỏng sẫm màu, trai thịt trắng với vỏ dày và trai Thanh Hóa có nhiều vân. Hơn nữa, có một loại vỏ trai gọi là Cửu Cung (có 9 lỗ trên mép vỏ) có màu sắc như cầu vồng.

Bạn cần phải tìm đúng loại vỏ trai cửu khổng tuyệt đẹp nếu muốn có một bức tranh khảm trai mặt nổi với các chi tiết như núi, cánh công, cánh phượng, v.v.

Tranh khảm trai có nguồn gốc từ đâu

Tranh khảm trai được cho là có nguồn gốc từ làng Chuôm Ngô, tức là xã Chuyên Mỹ, huyện Phú Xuyên, Hà Nội ngày nay. Nhiều thợ khảm trai giỏi muốn phát triển nghề nghiệp ở những vùng đô thị phồn hoa đã tập hợp lại và chuyển ra Thăng Long làm ăn, từ đó phố Hàng Khay được thành lập. Công việc kinh doanh thành công, những người thợ đã xây dựng đền thờ tổ tại thôn Cửu Lâu (nay là phố Tràng Tiền) để tôn vinh tổ tiên nghệ nhân. Sau đó, sự phát triển đô thị của làng Cửu Lâu đã bị phá đi để nhường chỗ cho phố Tràng Tiền, theo đó nhà thờ tổ cũng bị phá bỏ. Dù nhà thờ tổ không còn nhưng nghề khảm trai vẫn được truyền từ đời này sang đời khác và lưu giữ đến tận bay giờ. Nghệ thuật khảm trai hiện nay đang được phát triển với nhiều hình thức sáng tạp hơn trước.