Tranh Đông Hồ – nguy cơ mai một nét đẹp tinh hoa văn hóa dân gian Việt Nam

Tranh Đông Hồ là một trong những dòng tranh còn tồn tại lâu đời nhất, có nguồn gốc từ thời Lê. Loại tranh này được lấy cảm hứng từ lịch sử, các sự kiện và các hoạt động sinh hoạt của con người.

Nét đẹp tinh hoa văn hóa dân gian của tranh Đông Hồ

Dòng tranh này đã đi vào sử sách, thơ ca, đi vào tâm hồn của mọi người dân Việt Nam bởi những giá trị sáng tạo văn hóa dân gian của nó. Nét dân gian của tranh Đông Hồ không chỉ ở đường nét, bố cục mà còn ở màu sắc, chất liệu giấy in – giấy điệp.

Để hoàn thành một bức tranh, người nghệ nhân phải cực kỳ chi tiết, tỉ mỉ, trải qua một số công đoạn. Khi in ảnh phải in riêng từng màu; ví dụ, nếu có 5 màu, thì phải có 5 bản in, với mỗi lần in là 1 lần phơi.

Chính vì chủ đề trên tranh miêu tả chân thực, sinh động, đậm chất cuộc sống mộc mạc, giản dị, nét văn hóa truyền thống của người Việt Nam nên tranh Đông Hồ có sức sống bền bỉ và có sức lôi cuốn đặc biệt đối với nhiều thế hệ người Việt Nam cũng như du khách quốc tế.

Tranh Đông Hồ – nguy cơ mai một và thất truyền

Nguy cơ biến mất của các làng nghề truyền thống trong thời đại kinh tế thị trường, kết hợp với các xu hướng từ nước ngoài ngày càng trở nên hiện thực. Ở làng tranh dân gian Đông Hồ cũng không tránh khỏi áp lực đó. Tranh đang dần bị “thương mại hóa” và không còn “thuần Việt” như xưa. Bởi vì con người trộn màu trắng vào bản quét, giấy mất đi độ bóng của nó và trở nên “bình thường”, chúng không có độ sâu của màu sắc như những bức tranh cổ. Màu sắc thường được thay đổi sang màu công nghiệp, ít tốn kém hơn và dễ sử dụng hơn. Những nét chạm khắc không còn tinh xảo như xưa mà được chăm chút tỉ mỉ đến từng chi tiết.

Ngày nay khi đến thăm chợ tranh Đông Hồ, người ta không còn thấy cảnh mua bán nhộn nhịp, cảnh người người, nhà nhà treo tranh trong không gian sống của mình bên cạnh những món đồ nội thất như bàn thờ, bàn trà đẹp, sofa,…trong mỗi dịp Tết đến. Vì không còn thú vui chơi tranh nên nghề làm tranh ở làng Đông Hồ đã mai một dần, cùng với đó là những tinh hoa văn hóa truyền thống mà nó mang trong mình.

Cứ thế, những bức tranh Đông Hồ có thể giữ được những nét tinh tế tự nhiên chỉ có thể tìm thấy trong các bảo tàng, sưu tập từ xưa.